شفق قطبی (Aurora) یکی از زیباترین و شگفتانگیزترین پدیدههای طبیعی در آسمان است که بیشتر در مناطق نزدیک به قطبهای زمین مشاهده میشود. این پدیده به دو نوع اصلی تقسیم میشود: شفق قطبی شمالی (Aurora Borealis) که در نزدیکی قطب شمال دیده میشود و شفق قطبی جنوبی (Aurora Australis) که در نزدیکی قطب جنوب رخ میدهد.
چطور شکل میگیرد؟
شفق قطبی زمانی ایجاد میشود که ذرات باردار خورشیدی (عمدتاً الکترونها و پروتونها) با میدان مغناطیسی زمین برخورد میکنند. این ذرات توسط باد خورشیدی از خورشید به فضا فرستاده میشوند. هنگامی که به جو بالایی زمین میرسند، با گازهای موجود در اتمسفر، مانند اکسیژن و نیتروژن، برخورد کرده و انرژی خود را آزاد میکنند. این انرژی به صورت نور مرئی ساطع میشود که همان شفق قطبی است.
رنگها و شکلها:
رنگهای شفق قطبی بسته به نوع گاز و ارتفاعی که برخورد در آن صورت میگیرد، متفاوت است:
سبز: رایجترین رنگ و ناشی از برخورد ذرات با اکسیژن در ارتفاع حدود ۱۰۰ کیلومتر.
قرمز: در ارتفاع بالاتر و نیز از اکسیژن ایجاد میشود.
آبی و بنفش: از برخورد با نیتروژن حاصل میشود.
کجا و کی میتوان شفق قطبی را دید؟
بهترین مکانها برای مشاهده شفق قطبی، مناطق قطبی مانند شمال نروژ، سوئد، فنلاند، ایسلند، کانادا و آلاسکا هستند. بهترین زمان برای دیدن آن، شبهای تاریک زمستانی با آسمان صاف است، معمولاً بین ماههای سپتامبر تا مارس.